مبندازول ( پارازول ) – Mebendazole
موارد مصرف: مبندازول بر روي انواع نماتودها و برخی سستودهای لوله گوارش(همونکوس کونتورتوس، تریشوریس اوویس، نماتودیروس، استرتاژیا، اوزوفاگوستومم، شابرتیا اووینا، تریکوسترونژیلوس، بونوستومم، کوپریا، استرونژیلوئیدس پاپیلوزوس) ، نماتودهای ریوی (دیکتیوکالوس فیلاریا و پروتوسترونژیلوس) در گوسفند، بزو گاو اثر دارد. همچنین اثربارزی روی مونیزیا دارد.
مقدار و روش مصرف: به ازاي هر كيلوگرم وزنزنده دام، 20 ميلي‌گرم مبندازول با استفاده از دستگاه‌خوراندن بولوس خورانده شود ( هر بولوس براي 50 كيلوگرم وزن زنده دام ).
نيكلوزاماید – Niclosamide
موارد مصرف: مناسب ترین دارو برای درمان سستودهای بالغ نشخوارکنندگان ( مونیزیا، استیلزیا، تیزانیه زیا و آویتلینا) سستودهای تک سمیها ( آنوپلوسفالا و پارانوپلوسفالا)، سستودهای طیور(رایه تیناها) و اکثر سستودهای گوشتخواران است. بر دیپلیدیوم کانینوم اثرات درمانی متغیر و بر اکینوکوکوس گرانولوزوس اثر کمی دارد. مقدار و روش مصرف: تجويز بولوس براي گوسفند و بز با دست و يا با بلوس خوران صورت مي‌گيرد.ضروری است تجويز اين دارو براي سگ وگربه در شرايطي صورت گيرد كه معده پر نباشدو 12 ساعت قبل از تجويز دارو از دادن غذاي سنگين به‌حیوان اجتناب ورزيده شود. بولوس را باید روي زبان حيوان قرار داد تا بدين‌ترتيب حالت تهوع پيش نيايد. تجويز براي سگ و گربه را مي‌توان با قرار دادن بولوس درداخل گوشت و يا خرد و مخلوط‌نمودن بولوس بامقداري غذا انجام داد. طيور: 100 تا 200 ميلي‌گرم ماده مؤثره برای هر كيلوگرم‌وزن‌زنده پرنده به مدت يك تا سه روز متوالي به صورت مخلوط با غذا. گوسفند و بز: يك بولوس براي 15 كيلوگرم وزن زنده حیوان. گوساله: يك بولوس براي 20 كيلوگرم وزنزنده حیوان. سگ: يك بولوس براي 10 كيلوگرم وزنزنده حیوان. گربه: بولوس براي 3/3 كيلوگرم وزنزنده حیوان
رافوکساناید – Rafoxanide
موارد مصرف : برای درمان بیماری های فاسیولوز و همونکوز در گاو، گوسفند و بز مصرف می گردد. تجویز اصلی این دارو در مواردی است که منظور از بین بردن کرمهای بالغ ( کرم های بزرگتر از 4 هفته در گوسفند و بز و 8 هفته در گاو) باشد، ضمنا پس از سپری شدن 3 هفته از درمان برای از بین بردن کرم هایی که دارو بر آن ها موثر واقع نشده تجویز مجدد آن ضروری می باشد. مقدار و روش مصرف : مقدار خوراک درمانی رافوکساناید5/7 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن زنده دام به صورت خوراکی و یک بار می باشد، یا به ازای هر 20 کیلوگرم وزن زنده دام یک بولوس خوراکی 150 میلی گرمی یک بار خورانده شود. تکرار درمان پس از 3 هفته ضروری است.
کلوزانتل + آیورمکتین – Closantel + Ivermectin
موارد مصرف:
گاو: جهت درمان ترماتودها ( فلوک)، نماتودها ( کرم های گرد گوارشی، کرم های ریوی، کرم چشم) و بند پایان نظیر جرب، شپش و مگس گاوی
گوسفند: جهت درمان ترماتودها ( فلوک)، نماتودها ( کرم های گرد گوارشی، کرم های ریوی، کرم چشم) و بند پایان نظیر جرب، شپش و لارو مگس بینی
مقدار و نحوه مصرف:
یک میلی لیتر برای هر 25 کیلوگرم وزن بدن دام ( معادل200 میکروگرم آیورمکتین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و 5 میلی گرم کلوزانتل به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) بصورت تزریق زیر جلدی تجویز شود.بیش از 10 میلی لیتردر یک ناحیه تجویز نشود.جهت بهبود علایم بالینی و ریشه کنی جرب در گوسفند، 7 روز پس از درمان اولیه با این محصول، آیورمکتین باید بصورت مجزا تزریق گردد
بوپارواگن 5% – buparvaquone 5%
موارد مصرف:
بوپارواکن دارویی است که برای درمان تمام اشکال بیماری تیلریوز گاو به شرح زیر مورد استفاده قرار می گیرد:
تیلریوز شمال آفریقا، خاورمیانه، اروپای جنوبی، هند، آسیا و مدیترانه ناشی از تیلریا آنولاتا
تیلریوز آفریقای شرقی با نام تب سواحل شرقی یا تب کرانه شرقی
East Coast Fever (ECF) ناشی از تیلریا پاروا
بوپارواکن باعث مرگ شیزونت تیلریا (مرحله سیر تکاملی انگل درون سلول های لمفوییدی) و پیروپلاسمای تیلریا (در گلبول های قرمز خون) می شود.
اصولا تیلریوز بیماری شایع و مخصوص مناطق گرمسیری است که عامل آن گونه های مختلف تیلریا Theileria می باشد و از طریق کنه ها دام ها را آلوده می کند.
عامل این بیماری در ایران تیلریا آنولاتا می باشد.
مقدار و نحوه مصرف:
2/5 میلی گرم بوپارواکن به ازای هر کیلوگرم وزن بدن (برای این منظور 1 میلی لیتر از داروی بوپارواکن به ازای هر 20 کیلوگرم وزن دام) به صورت تزریق داخل عضلانی به صورت تک دوز توصیه می شود. این مقدار در موارد ملایم بیماری کافی می باشد ولی در موارد حاد و شدید یک دوز دیگر را می توان 48 تا 72 ساعت پس از اولین تزریق تکرار نمود. این تزریق بهتر است در ناحیه عضله گردن انجام شود زیرا جذب و انتقال دارو در این ناحیه بهتر انجام می شود. در صورتی که نیاز به تزریق مجدد وجود داشته باشد بهتر است تزریق دوم در محل دیگری از عضله گردن انجام شود. در برخی موارد و بر اساس تشخیص دکتر دامپزشک نیاز به تجویز بیشتر از دو بار نیز وجود دارد.
همازن – Hemazen
موارد مصـــرف : اين دارو براي درمان عفونت هاي ناشي از گونه هاي مـخـتلف بابزيا (Babesia) مانند B.bovis B.bigemina B.ovis , B.equi , B.motasi ,B.canis كاربرد دارد . همـچـنـيـن براي درمان تريپانوزوميـازيس ناشي از Trypanosoma congolense ,T.vivax , T.brucei بكار مي رود .
مقدار مـصـــرف : با بزيوزيس : گاو ، اسب ، گوسفند ، بز و سگ : 5/3 مـيلي گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن يك دوز (Single dose) . تريپانوزوميازيس : 7 ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن .
روش مصـرف : دارو به روش داخل عضلاني يا زير پوستـي تزريق شود
پیروکارب – Pirocarb
مقدار مصــرف : بيـماري بابزيوز : پيـشگيـري : گاو : 5/2 ميلي لـيـتـر به ازاي هر100 كيلوگرم وزن بدن درمان : گاو و گوسفند : 1 ميلي لـيـتـر به ازاي هر 100 كيلوگرم وزن بدن . مـمكن است در موارد بسيار شديد بيـماري نياز به تكرار اين دوز 24 ساعت بعد از تزريق اول باشد . بيـماري آناپلاسـموز : گاو : 5/2 ميلي لـيـتـر به ازاي هر100 كيلوگرم وزن بدن . اين دوز مصرفي گاو را تا 4 هفته عليه بابزیوز محافظت مي كند.
روش مصـــرف : دارو به صورت زير جلدي تزريق شود .مـحل تزريق بايد تـميـز و خشك باشد .
هشــدار : تزريق وريدي دارو اكيداً مـمنوع است . از استـفاده اين دارو در گاوهاي شيـري بايد اجتـناب شود . عوارض جانـبـي : احتمال بروز علائم كولينرژيك بعد از مصرف اين دارو در دامهاي مختلف وجود دارد . كه احتمال دارد اين عوارض جانبي با آتروپين درمان شود. گزارشاتي از مرگ دامها بدليل واكنش هاي آنا فیلاكتيك بعد از استفاده اين دارو وجود دارد. در محل تزريق واكنش موضعي ايجاد ميشود كه هر قدر مقدار داروي تزريقي بيشتر باشد ، مقدار و شدت اين واكنش موضعي بيشتر خواهد بود.
